SU GIASSU
Domo
Ite est Diariulimba
Sa gerèntzia de Diariulimba
Su Sòtziu Limba Sarda
Organigramma de su Sòtziu
LINKS
ARCHIVIU annu pro annu 
Pro retzire sa lìtera de noas
ISCRIENOS
diariulimba@sotziulimbasarda.net



Diretore: -       Coord.Editoriale: Micheli Ladu
CHISTIONES

16/06/2008 
Bolimus una limba e paritzos maistros diferentes
[de Dalila Tinti]

Bolognesi, in s’urtimu articulu chi at scritu, fait preguntas a is maistus po ddus fai nai ita ndi pensant de su sardu in sa scola, cali sardu fai imparai e cumenti ddu fai imparai.


Preguntas bellas e de importu, chi abisongiant de arrespustas arrexonadas.
Ainantis de totu tocat a nai poita iat essi cosa beni fata cussa de imparai su sardu in sa scola, e deu nau: non sceti sa lingua sarda, ma puru sa storia sarda, sa geografia sarda, is traditzionis sardas e aicci de sighiu.
Deu tengiu un’esperientzia personali chi contu sempri candu bollu fai cumprendi cantu est importanti de conosci totu is cosas chi pertocant sa terra nosta.


A 18 annus seu bessida po sa primu borta foras, seu andada in Germania, e innias apu connotu genti de logus medas, ca bivia in d’una domu po studentis de donnia parti de mundu.


Deu mi presentamu cumenti italiana de Sardinnia a chi boliat sciri de innui benia, e issus fiant meda crosidadosus de sciri cosas de custa terra. Calincunu ddoi fiat giai stetiu e cuncua cositedda giai dda sciat, de mei obiant sciri cosas in prus, e mi fadiant preguntas a suba de sa lingua, de sa storia e de centumila e una cosa. E deu, bessida frisca frisca de is iscolas superioris, non scia arrespundi a nisciuna de cussas preguntas. Deu non scia nudda de sa terra mia! Innias e in cuss’occasioni mi seu accatada de su chi m’ amancàda: sa parti prus manna de s’identidadi mia.


In cuss’occasioni, candu mi seu depia cunfrontai cun genti de foras, apu tentu abisongiu de sciri chini fia, po mi podi presentai cumenti fadiant is atrus, ma mi seu accatada ca non ddu scia!
Sa scola non m’iat imparau nudda de totu custu, m’iat negau s’imparu de is cosas chi in cuss’occasioni mi serbiant meda, e non sceti in cussa. 


Apu tentu arrennegu mannu contras a su sistema scolasticu chi m’iat brivau de cussas connoscientzias e immoi, ca de mestieri fatzu sa maista de scola, circu de cumpentzai a su chi ancora me is programmas non est previdiu, fadendi progetus didatticus a suba de custus argumentus.


Po dus annus de sighiu apu fatu unu laboratoriu de giogus e gioghittus de sa traditzioni e in cuss’occasioni apu imperau su sardu che lingua fueddada. Chistionu su sardu in medas occasionis cun is alunnus, fatzu liggi paristorias in sardu, ddus fatzu recitai e candu scrint o narant frasias in italianu cun sa froma sarda, ddus fatzu arrexionai po ndi bogai issus a solus sa differenzia, aicci non si ddas scarescint prus e mancai torrint a sballiai, assumancu scint cali est sa mitza de su “sballiu”. 


Custu traballu chi fatzu cun su sardu est serbiu a fai cambiai bidea a is mammas e a is babbus puru, ca is picioccheddus ant nau in domu ca a chistionai e a liggi in sardu ddus praxit e si spassiant e ca in sardu fait a nai cosas medas e non scimprorius sceti.. Poi ant biu can nci funt una biga de libbrus e vocabolarius e grammaticas e ca duncas est una lingua paris a is atras e non una lingua burda de chistionai sceti in logus de pagu contu. Poi eus liggiu contixeddus scrittus de Franciscu Carlini e ddus eu arrangiaus a reciteddas e si ddoi seus spassiaus meda a fin‘e annu.


Certu, su chi fatzu deu non est bastanti mancu po sonnu, ca nc’ iat a bolli preparatzioni adeguada e connoscentzia de su sardu scrittu, libbrus po is picioccheddus e una bona grammatica, mellus chi fessit contrastiva po imparai is duas linguas paris e arrennesci a non ddas ammesturai prus cumenti fadeus immui.


E poi nci iat a bolli una programmatzioni scolastica prus organica e sistematica po ndi bessiri de su “progettificio” e unu tanti de oras detzidias a livellu regionali de fai in lingua sarda, po esempiu cun su metodu CLIL (po cumentzai) chi benit impitau po s’inglesu e po atras linguas strangias. 


Cali sardu imperai? Deu pensu cussu de sa propriu bidda, ca is picioccheddus ddu scint giai, a su mancu a livellu passivu. Ma sigumenti non est de pensai chi nci potzat essi materiali didatticu in su sardu de donnia bidda de Sardinnia, tocat puru a pensai a s’impreu de sa L.S.C in sa forma scrita cun sa pronuncia adatada a donnia varianti, cumenti at nau Antonella Licheri in s’articulu cosa sua e atra genti puru chi m’est capitau de intendi atras bortas.
Cosa de fai ci nd’est po totus. S’importanti est a fai e fai beni.
Saludus a totus
Dalila Tinti 

 
 
 

 

 
diariulimba@sotziulimbasarda.net  © sotziulimbasarda 2004-2008,"e' vietato riprodurre articoli originali o estratti da questo sito senza l'assenso della direzione"