© LimbaSarda 2004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

26/06/2005 Zigantes de su Sinis

Chie timet sas testimonias de s'istòria nostra? 

de Daniela Sanna

Pagu tempus a como unu zornalista de sa Repubblica, Sergio Frau, oriundu sardu dae parte de babbu, aiat pubblicadu un’istùdiu-inchesta a subra de Atlantide e sas colonnas d’Ercule. Su lìberu, interessante meda, aiat batidu preguntas, dudas e teorias, totas de iscumbatare , a subra de inue fint de aberu sas colonnas d’Ercule, e chie les aiat postas in Gibilterra. 

Sa cosa pius atrèvida fit sa possibilidade, secundu Frau, chi iscumbatènde Platone, e ateros istoricos de su passadu, s’istòria, s’archeolozìa, geografìa, datos geologicos e iscientificos, sa Sardigna podiat essere istada sa famada Atlantide.

Su sutzessu e s’interesse pro custu lìberu aiant ispantadu peroe sos istudiosos, professores, archeologos de domo nostra, pro no faeddare de sas sovrintendentzas sardas e pro su pius cussa de Cagliari chi si fint intendidos leados in ziru e ridiculizzados si, s’inchesta de Frau, esseret bessida veridade o "oggetto nuovo di studio". 

Su mantessi est sutzedende como pro un’ateru liberu -Sardoa grammata- de istudiu a subra s’icritura de sos naraghesos, chi at fattu un’apassionadu, Luigi Sanna, ma chi, mancu a lu narrere, sos universitarios e sos archeologos de innoghe no ant presu meda in cunsideru.



Cherimus lassare gherras e polemicas de interesse o iscientificas chena pro cussu intrare in sas brigas chi in custos meses sunt bessidas a pizu a subra temas cun pazinas de zornales, literas privadas e pubblicas chi, chie cheret connoschere podet acciopare in su giassu www.colonnedercole.it a su mancu pro cantu pertocat su liberu de Frau.



Calchi die passada peroe, martis 21 de lampadas, est essidu in sa prima pazina de su zornale de Sardigna, e in cussu ebbìa, unu titolu chi a parre di chie iscriet fit a su mancu "inquietante". Su titulu fit: "Ecco l’esercito dei nuraghi" (e pro como unu pessat,ite iscoperta bella!), "Riemergono trenta giganti di pietra scoperti nel Sinis e nascosti per decenni".

Lasso a chie lezet su meledu sou. B’at solu de acciunghere chi a cantu paret, sos trinta gigantes gherradores, lottadores, pugiles, mannos duos metros donzunu fint istados iscobertos in su 1974 in sa localidade "Monti Prama", in su Sinis ma chi pro 31 annos sunt istados remunidos in mesu a su piuère de su Museo de Cagliari. 

Est istadu su sovrintendente de Tattari, Francesco Nicosia, sicilianu, a faghere s’iscoberta, movende sas cascias dae Cagliari a Tattari pro unu acontzu (restauro) de repertos varios. Calincunu como, pensat chi una iscoberta gai manna remunida e antzis cuada, fit fortzis pro brigas intra istudiosos. E deo annango, fortzis chi Sergio Frau, un’istranzu, si fit abistu de su clima a subra s’archeolozìa in Sardigna e aiat resone? Fortzis est pro cussu chi est istadu attacadu?

Tzertu, s’iscoberta de sos gigantes de su Sinis est importante meda e podet mudare sa percetzione e s’interessu pro sa Sardigna in su mediterraneu e in totu su mundu. Chena pessare a su turismu archeolozicu e no pius "balneare" ebbìa, chi sa Sardigna, e cussa zona in particulare, at a podere aere in su tempus bennidore.

E tando, a nois sardos , no b’at ateru chi pessare chi fortzis est menzus de isperare chi istranzos meda benzant in Sardigna a istudiare sa richesa istorica e archeolozica chi amus. Iscavent, e fattant de sa Sardigna unu Museo sutta de su chelu.

Medas cosas nos ant furadu, ma medas cosas si podent faghere pro sa cultura e su tempus bennidore de cust’isula chi finas a como fit mentovada e istudiada pro su passagiu innoghe de romanos e fenicios ma chi de seguru at apidu, innanti a issos, una civilidade e unu populu, cussu de sos nuraghesos, balente e evolvidu chi finas a como no s’ischit pruite si ch’est isperdidu.

Sardos, est ora de si che ischidare dae su sonnu e cumprendere chie fimos e ite podimus faghere como, in su presente, pro a nois.

Est una irgonza chi calicunu Sovrintendente, pro trint’annos no si siat piùs interessadu a unu patrimoniu istoricu gai importante comente s’iscoperta de sos gigantes de Monti Prama. B’at de pedìre ispiegassiones, b’at de presentare su contu de su tribagliu fattu. Chie sunt cussos chi detzident cosas gai importantes pro sa Sardigna e totu sos sardos? E canta iscopertas ancora sunt remunidas in sos magazinos de sas sovrintendentzas?

A pustis de sos acontzos a custas istatuas, si narat giai chi sos repertos ant a torrare a Cagliari pro essere inie paràdas gai chi totu l’ant a podere ‘idere e ammirare. 

Ma Cagliari no lis aiat riservadu pro trint’annos sos magazinos de su museo chena si n’de interessare? 



No at a essere menzus a los bidere torra a Monti Prama, a cultzu a Cabras, custos gigantes nuraghesos?



Isperamus chi sa zente de cussu logu si che rebellet e dimandet su che lis ispetat.



Daniela Sanna

A segus