© LimbaSarda 2004

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

07/12/2004 Chistiones a furriu in su mundu 

Su pippiu furadu in Tibet 

de Angelo Lucio Porcu

Su chi at a èssere connotu comente su presoneri politicu prus zovane 'e su mundu teniat ses annos cando sos de s'Autoridade Tzinesa dd'ant furadu. Nde suntis passados noe de issara e non si ischit nudda de issu. Su nùmene est Gedhun Choekyi Nyima. 
Pro cumprender puite una cosa diasi leza est istada fata bisonzada a arrecordare chi in su 1956 su Tibet est istadu occupau de sos Tzinesos ki dd'ant decraradu "Regione Autonoma" (Tibetana) in sutta 'e issos. De issara, segundu su "Governu disterrau de su Tibet", cun custa occupatzione suntis mortos prus de unu milione de personas (http://www.tibet.com/WhitePaper/white5.html), in prus meda sinnos de sa cultura e de sa religione Buddista suntis istados destruídos e sos ki abarrant sunt minetados de unu istadu chi est cuntra a dognia religione, de cale siada colore. In su Tibet, religione e cultura viazan in su matessi trenu e tando destruinde una si destruet fintzas s'attera. Custa manera de viazzare in paris ponet in mesu sa politica puru. Su Dalai Lama pro issos no est solu su leader ispirituale ma incarnat puru sa leadership politica. In su Derettu modernu est tzirriadu Istadu Cunfessionale: cando sas lezes religiosas suntis postas in sa vida tzivile. Pro nde narrer unu: s'Istadu Vaticanu. Solu chi, mentres su Papa est votau de sos Cardinales, su Dalai Lama est arreconnottu cun sa reincarnatzione pro sa religione Buddista. Sa cruppa de su pippiu tando, ki est istadu furadu in paris cun babu e mama, est cussa de esser istadu arreconnotu comente su Panchen Lama, chi est a narrer sa segunda carriga politicu/religiosa chi ddu est. In su 95 itotu s'autoridade Tzinesa, chi de pagu ad ammitiu sa responsabilidade, ad arreconnotu un atteru pippiu comente Panchen, chi peroe su pòpolu non cheret. Custu estiu, su vice-sindigu de Lhasa, Xiao Bai, a decrarau chi su pipiu, chi como tenet 15 annos, "andada a su liceo" e a sighiu "non permitimos a sos istranzos de ddu biere pro non ddi guastare sa vida sua e de sa famiglia". In s'occidente sa campagna pro fagher connoscher custas chistiones est andande 'a de nanti. Si nde suntis interessados s'uffitziu Economicu Sotziale de ONU (http://ods-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G03/116/42/PDF/G0311642.pdf?OpenElement) , Amnesty International in su rapportu de su 1996 (http://www.amnesty.it/pubblicazioni/rapporto/updt_asa.htm) e atteros sotzios de importu mannu comente http://www.italiatibet.org. Sos Tzinesos, pro contu issoro, sighinti a narre chi sos Tibetanos suntis istados "liberados" de sa religione. Pro chie cheret ischire de prus ddu-e suntis medas film a su 'e sa chistione: Sette anni in Tibet de J.J.Anaud; Il Piccolo Buddha; de B.Bertolucci; La Coppa de K.Norbu, e We are no Monks (Nois non semus Monacos) de Pema Dhondup. S'urtimu est una istoria de zonaves Tibetanos costrintos a bìver disterrados chi denuntzian comente custas umiliatziones, gai sighinde, poden leare a s'istrada 'e sa malèsa.

A segus