Sa filosofia de su faghe∙faghe contras a cussa de su morrùngiu. Mentres sos discuntentos de semper sighint a brigare cun s'agiudu de acadèmicos famados chi ant frenadu pro annos su protzessu de su bilinguismu, àteros sighint a s'afortiare e a crèschere. Su sardu giurìdicu modernu, disciplina noa e dèbile comente unu pupu de ninnare, at tentu su coràgiu de si cunfrontare cun sa linguìstica italiana e europea. E finas cun sos crìticos de logu nostru, nessi cuddos chi ant s'atrivimentu pro nàrrere làdinu su chi pensant sena si cuare.

Su cungressu "Su sardu comente limba giurìdicu amministrativa", acumpridu in Casteddu su 18 e 19 de santugaine colados pro meressimentu de Regione e Universidade, at de seguru lassadu arrastu bonu in sa chistione de s'impreu ufitziale de sa limba. B'at àpidu unu livellu iscientìficu artu de interventos e relatas e finas sas crìticas rebestas, ca sunt istadas acasagiadas in intro de unu sentidu democràticu abistu, ant contribuidu a traballos prus achistiados. 

S'assessore de sa Cultura Maria Antonietta Mòngiu at abertu sos traballos torrende a afirmare chi sa voluntade de sa Regione est cussa de ismanniare su livellu de sardofonia e anglofonia e at dadu nuntza chi su Guvernu Sardu cheret pigare medidas fortes pro s'imparu de sa limba in iscola. Giùlio Pàulis, preside de sa facultade de Lìteras, at aportu sos saludos suos e de s'Acadèmia sarda. Maurìtziu Virdis, coordinadore de s'initziativa, at istèrridu sa chistione de s'impreu amministrativu de sa limba sarda ponende∙la in cumparàntzia cun s'atividade poètica. Giuseppe Coròngiu, chi at collaboradu cun Virdis a s'organizatzione, at craridu sas chistione abertas de s'isperimentatzione de su sardu e cale sunt sos problemas terminològicos abertos pro sa limba giurìdica. Coròngiu at defensadu sa Limba sarda comuna, at criticadu sos etzessos wagnerianos de etimologismu latinu in s'aplicatzione de sa norma e at promòvidu s'impreu regularizadu de meridionalismos. At chircadu de dimostrare proite no est possìbile a tènnere prus de unu istantard in sa limba amministrativa, semper chi non si chèrgiant fàghere duas limbas pro duas identidades larganas o micronatzionales. 

In segus sunt istadas de importu meda sas comunicatziones de Joan Argenter, Gabrieli Iannacaro, Davith Hicks, William Cisilino, Roberto Bolognesi, Carla Marcato, Guido Mensching. S'interventu chi at pertocadu prus de àteros sos traballos est istadu cussu de Cristina Lavinio, catedràtica de Glotodidàtica in s'universidade de Casteddu dae semper crìtica contras a sos protzessos de normalizatzione de su sardu, chi pustis de àere mentovadu s'apretu de semplificatzione chi b'est in sa limba amministrativa italiana, at atacadu a manera rebesta sas tradutziones ufitziales regionales e at denuntziadu chi sa variedade campidanesa est semper posta a banda e minuspretziada. 

L'ant respostu in segus, finas cun carchi polèmica ma cun maneras tziviles, Mariella Marras e Pàulu Pillonca impuntende∙li de istrumentalizare chistiones de pagu contu e ismentigare cussas de primitia. A primore, su giornalista diretore de Làcanas l'at naradu, intre resonos de bundu, chi issa e àteros <sunt sos traitores de su pensu de Gramsci chi, comente ischint totus, fiat a favore a sa defensa de sa limba mentres sos nebodeddos suos non sunt gasi>.

Sa segunda die de traballos at sighidu sa tenta de sa prima, finas cun s'ammentu de sa polèmica de sa die in antis. At printzipiadu sos traballos Mauru Maxia cun s'istòria de su sardu giurìdicu e in fatu sunt bènnidos Vittorio Dall'Aquila, Sabrina Rasom, Micheli Pinna e Aitor Carrera chi, cun sas relatas issoro, ant cunfirmadu chi chie est isperimentende su sardu giurìdicu lu faghet a manera curreta e iscientìfica in lìnia cun sas esperièntzias mègius italianas e europeas. 

A merie, s'organizatzione de su cungressu at fatu presièdere (finas pro sinnalare sas paghes e su bonu tratare intre pessones chi la pensant a manera diferente) a sa professoressa Lavinio, e si sunt intesos sos interventos de Alessandro Mongili, Ignazio Putzu, Carlo Zoli e Frantziscu Cheratzu. De particulare importu sa relata de professor Putzu chi at craridu sas particularidades de sa tradutzione amministrativa, sa chistione de sa semplificatzione e sas modalidades de sa tradutzione giurìdica ufitziale. At finas reconnotu chi sa metodologia de su libru "Pro una limba ufitziale" de Giuseppe Corongiu, chi tenet parte manna in sas primas proas de tradutzione in sardu, est sistemàtica e coerente.

Dèghile sa dibata chi s'est pesada a sa fine de sos traballos intre Lavinio, Putzu, Mongili e Bolognesi subra sa naturalidade o volitiva afermatzione-promotzione de sos istandards. Unu momentu in su cale s'ideologia est istada posta a banda e at bintu su cunfrontu iscientìficu de livellu artu.

In concruos si podet nàrrere chi su primu collàudu, finas severu, pro su sardu giurìdicu est coladu. Ma no est una bìnchida de dura: est solu unu cumentzu nou. B'at de sighire a traballare cun umilidade pro sa dignidade ufitziale de sa limba nostra. 

BIDE SAS FOTOS